منبع داخلی: زنگ خطر برای کم‌سوادی یک نسل در ایران
۳ماه پس از آغاز سال تحصیلی در زمانه کرونا، نظام آموزشی کشور با چالش غیرمنتظره ای مواجه شده است. درحالی‌که همگان با استفاده از آموزش مجازی دست و پا شکسته در حال طی این دوران پیچیده هستند، کلاس اولی‌ها و خانواده‌هایشان متوجه مسئله نگران‌کننده‌ای شده‌اند: پایه اولی‌ها از طریق آموزش از راه دور، الفبا را یاد نگرفته‌اند، در آموزش سایر درس‌ها و فهم مطالب، مشکلات زیادی دارند و مفاهیم آموزشی را از راه دور به‌درستی درک نمی‌کنند. آنها در پله اول سوادآموزی به چاله افتاده‌اند. کرونا به گروهی از دانش‌آموزان بیش از بقیه آسیب رسانده و آن دانش‌آموزان ابتدایی به‌ویژه پایه اول و دوم هستند؛ کسانی که نخستین گام‌های تحصیلی‌شان را برداشته‌اند.
به گزارش همشهری، به جز والدین دانش‌آموزان، کارشناسان آموزشی هم افزایش افت تحصیلی دانش‌آموزان را هشدار داده و خواهان توجه به این موضوع و ارائه راه‌حل شده‌اند. آنها می‌گویند که ادامه این روند، می‌تواند پایه‌های علمی دانش‌آموزان را ضعیف کرده و در سال‌های آینده باعث رشد ترک تحصیل از سوی آنها شود.
معاون آموزش ابتدایی درباره نظرسنجی که از معلمان، دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان طی این مدت صورت گرفته نیز گفت: در پیمایش‌هایی که داشتیم، مدیران و معلمان ما نگرانی عمیق خودشان را نسبت به این موضوع اعلام کرده اند و حتی می‌گویند زنگ خطر برای سواد یک نسل را به صدا درآورید. همینطور خانواده‌ها از افت تحصیلی ابراز نگرانی کرده‌اند. همه می‌دانیم که پایه اول، اصل و اساس یادگیری است و اگر دانش‌آموز نتواند تسلط کامل را بر حروف الفبا پیدا و مهارت‌های خواندن و نوشتن را کسب کند، همه یادگیری‌های بعدی او تحت الشعاع قرار می‌گیرد و امکان افت تحصیلی‌اش خیلی پررنگ می‌شود. در گزارش‌های یونسکو هم به این مسئله اشاره شده و این نگرانی بین خانواده‌های کمتر برخوردار جدی است؛ چون امکان آموزش از طریق خانواده هم از کودک سلب شده است و بسیاری از کودکان در این خانواده‌ها در معرض کم‌سوادی و بی‌سوادی قرار گرفته‌اند.
بی سوادی در ایران آخوند زده رکورد شکست
سایت ایران کارگر: مطابق آخرین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس درباره بی‌سوادی در ایران ، آمار بی‌سوادان مطلق کشور حدود ۹ میلیون نفر است. در این میان سازمان یونسکو و بانک جهانی بر ارقام بالاتری انگشت می‌گذارند.
وقتی به آمار و ارقام منتشر شده از سوی منابع بین‌المللی مراجعه می‌کنیم، با روایتی دیگر مواجه می‌شویم. آنطور که بانک جهانی گزارش کرده است، در حالیکه درصد باسوادهای ایران در شروع حاکمیت جمهوری اسلامی هم‌سطح ترکیه بوده است، تا سه سال پیش میزان بی‌سوادی در ایران حدود ۱۵٪ کل جمعیت کشور ( یعنی بیش از ۱۱.۵ میلیون نفر بی‌سواد) و در همان زمان درصد بی‌سوادی در ترکیه فقط ۴٪ کل جمعیت ترکیه بوده است.
در ایران مرسوم بوده که همیشه آمار پیشرفت‌ها را افزایشی و آمار خسارت‌ها را کاهشی ارائه بدهند. رئیس سازمان نهضت سوادآموزی علی باقرزاده یک سال پیش در فروردین ماه، در مصاحبه‌ای که خبرگزاری ایسنا آن را گزارش کرده بود، رقم بی‌سوادان مطلق ایران را ۸.۸ میلیون نفر و شمار افراد کم‌سواد را ۱۱ میلیون نفر اعلام کرد.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، ناکامی سه برنامه راهبردی دولت با هدف از بین‌بردن بی‌سوادی را به اثبات می‌رساند؛ برنامه‌هایی که خروجی آن تاکنون براساس آمار بانک جهانی ۱۱.۵ میلیون بی‌سواد بوده است.
وضعیت سواد جوانان زیر ۲۴ سال ایران در آمارهای یونسکو بیانگر این است که ۲ درصد از این دسته از جوانان ایران هنوز بی‌سواد مطلق هستند؛ در حالی که میزان بی‌سوادی در همسایه‌های ایران نظیر روسیه، آذربایجان، ارمنستان، ترکمنستان و ترکیه تقریبا صفراست. در همسایه‌های جنوبی ایران؛ نظیر عربستان، کویت و عمان تقریبا یک درصد است.
آمارهایی که فوقا به آنها اشاره شد، تنها درباره بی‌سوادان مطلق در ایران است؛ در حالی که آمارهای کم‌سوادی در ایران بسا بالاتر از این است.
بیشترین نرخ بی‌سوادی در ایران مربوط به استان‌های مرزی کشور است. این میان استان‌های سیستان و بلوچستان، کردستان، آذربایجان غربی، لرستان و اردبیل به ترتیب بالاترین آمار بی‌سوادی را دارند.
