مهر از کرج گزارش می‌دهد فعالیت ۱۵ دستگاه در حوزه کودکان کار/ موازی کاری و دیگر هیچ
ارسال شده در اکتبر 6, 2020
۱۵ مهر ۱۳۹۹
کرج -رشد جمعیت کودکان کار در استان البرز آسیب های بسیاری در پی دارد و در این میان ۱۵ دستگاه متولی، به دلیل نداشتن برنامه ریزی صحیح و تعامل مناسب نتوانسته اند اثرگذاری لازم را داشته باشند.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- نیلوفر مومنی‌روچی: زمانی که بر سر چهارراه داخل ماشین نشسته‌ام، صدایی باعث می‌شود که سرم را به سمتش برگردانم. دخترکی است که تند به شیشه ماشین می‌زند و می‌گوید خانم گل می‌خواهی؟ و بعد از اینکه شیشه ماشین را پایین می‌کشم با التماس از من می‌خواهد که از او گل بخرم و در این گیر و دار که آیا گل بخرم یا نه؟ یا اینکه حتی با دادن مقداری پول می‌توانم به دخترک کمک کنم یا نه؟ چراغ راهنمایی رانندگی سبز می‌شود و می‌روم. حالا من می‌مانم و دنیایی از فکر که این کودک از کجا آمده؟ چرا در اینجا باید گل‌فروشی کند؟ آیا پدر و مادری ندارد؟ شاید هم معتاد باشند و بچه خود را به مافیای خریدار بچه فروخته باشند.
اگرچه بسیاری از کودکان کار را اتباع خارجی تشکیل می‌دهند اما این داستان باز هم غم‌انگیز است، این امر خود به عنوان یک معضل و آسیب اجتماعی تلقی می‌شود، چراکه به طور کل استفاده و به‌کارگیری از کودکان در سنین پایین امری مذموم و خلاف موازین عقلی، منطقی و حتی شرع و قانون است، اینکه کودک به جای تحصیل یا تفریح مشغول به کار به این صورت آن هم با پیامدهای بسیار ناگوار و بد باشد ورود و اقدام جدی مراجع قانونی را لازم و ضروری می‌کند.
یکی از دلایلی که می‌تواند باعث شود که کودکان کار به شغل‌های دست‌فروشی در چهارراه‌ها و یا دیگر اماکن عمومی مشغول باشند دستمزد ارزان آنهاست، چراکه اغلب یا بی‌سرپرست و بدسرپرست بوده و یا دارای والدینی هستند که به علت فقر اجتماعی از کودکان خود سوءاستفاده‌های مالی می‌کنند و حتی ممکن است بعد از مدتی این کودکان توسط باندهایی مختلف شناسایی و ساعت‌های بسیار زیاد تحت فشار و شرایط سخت مشغول به کار باشند.
شاید یکی از علل به سرانجام نرسیدن موضوعات مربوط به کودکان کار موازی کاری دستگاه‌های اجرایی باشد، در حال حاضر بیش از ۱۵ دستگاه شامل وزارتخانه‌های ورزش و جوانان، بهداشت، دادگستری و آموزش و پرورش، کمیته امداد، شهرداری، بهزیستی، نیروی انتظامی و سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در حوزه مقابله با آسیب‌های اجتماعی به این ماجرا ورود کرده‌اند اما به نتیجه مطلوب نرسیده‌اند، در زیر و بم ماجرا هم هیچ‌یک مسئولیتی بابت این موضوع به گردن نمی‌گیرند در حالی که تمامی این دستگاه‌ها و ارگان‌های دولتی و نیمه‌دولتی بودجه‌ای برای ساماندهی کودکان کار دریافت می‌کنند، حالا باید پرسید که اگر این مبالغ صرف این امور نمی‌شود در کجا هزینه می‌شود؟
کودکان کار تراژدی خیابان‌های البرز
معضل کودکان کار تنها به یک شهر و دو شهر خلاصه نمی‌شود و امروز کل کشور را درگیر کرده است، استان البرز نیز از این امر مستثنی نیست، بر آن شدیم تا برای واکاوی موضوع گفت‌وگویی با اسدالله حیدری، مدیرکل بهزیستی استان البرز داشته باشیم، وی در این باره اظهار کرد: بهزیستی شهرستان کرج به صورت ویژه دارای سه مرکز حمایتی کودکان کار و خیابان است که یک مرکز به‌صورت شبانه‌روزی از این کودکان نگهداری می‌کند، البته پذیرش اتباع در مراکز شبانه‌روزی بهزیستی مغایر دستورالعمل و آئین‌نامه‌های این سازمان است، دو مرکز دیگر اقدام به ارائه حمایت‌های روانی _ اجتماعی می‌کنند که به صورت خدمات روزانه به کودکان کار است.
وی با اشاره به فعالیت دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی با هدف حمایت از کودکان کار و خیابان ساکن مناطق کم‌برخوردار و حاشیه شهر، خدمات این مجموعه را در حوزه‌های شناسایی کودکان کار و خیابان و تشکیل پرونده، انجام تست‌های غربالگری HIV، ارائه خدمات منظم مشاوره، روانشناسی و ارزیابی و تحلیل وضعیت اجتماعی، ثبت‌نام کودکان شناسایی‌شده بازمانده از تحصیل در مدارس، برگزاری کلاس‌های سوادآموزی رایگان برای کودکان محروم از تحصیل، توزیع سبد کالا و بسته‌های بهداشتی، البسه و کفش و کیف مدرسه، توزیع اقلام بهداشتی و دارویی برای ارتقای سلامت کودکان و خانواده‌های آنها، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در خصوص آموزش مهارتهای فردی و اجتماعی، فرزندپروری، پیشگیری از اعتیاد و حرفه‌آموزی شامل آموزش چرم‌دوزی، خیاطی، کلاس‌های کامپیوتر عنوان کرد.
این مسئول در خصوص رده‌های سنی فعالیت این کودکان تصریح کرد: ۵۰ درصد کودکان در گروه سنی ۶ تا ۱۱ سال ،۳۶.۱۴ درصد از آنها در رده سنی ۱۲ تا ۱۴ سال ،۱۲.۸۷ درصد از این افراد بین ۱۵ تا ۱۸ سال و ۱.۹۸ درصد در گروه سنی زیر ۶ سال قرار دارند که با توجه به فراوانی بالای کودکان کار در سنین دبستانی می‌توان گفت اساسی‌ترین نکته، تمرکز بر پیشگیری از بروز این پدیده در این سنین است.
وی در زمینه میزان ارتباط تحصیلات این کودکان و کار ایشان ادامه داد: بررسی ارتباط میزان تحصیلات این کودکان با وضعیت تحصیلی نشان می‌دهد ۲۳.۷۶ درصد از آنها ترک تحصیل کرده ،۶۱.۸۸ درصد در مقطع دبستان ،۶.۹۳ درصد در دوره راهنمایی ،۳.۴۷ درصد در مقطع متوسطه و ۳.۹۶ درصد زیر سن مدرسه هستند.
وی نوع مشکل در کودکان را بسیار مهم خواند و تصریح کرد: در ۶۵.۸۴ درصد این کودکان ضرورت کسب درآمد به دلیل فقر و مسائل معیشتی خانواده و ۲۷.۲۳ درصد از این کودکان نیز به دلیل بدسرپرستی، خدمت‌گیرنده این مراکز بوده‌اند.
۷۰ درصد کودکان کار در البرز اتباع خارجی هستند
حیدری در خصوص تعداد کودکان کار و خیابان اتباع خاطرنشان کرد: در حال حاضر تعداد ۵۰۲ کودک کار و خیابان از خدمات مراکز تحت نظارت بهره‌مند هستند که از این تعداد حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد اتباع خارجی هستند.
وی در خصوص مراکز نگهداری کودکان غیرقانونی کار و مسئولیت آن با ارگان‌های دولتی افزود: برخورد با مراکز غیرقانونی نگهداری کودکان کار و خیابان در حیطه وظایف دستگاه قضائی است و سازمان بهزیستی تنها مکلف به ارائه گزارش به مقام قضائی است.
مدیرکل بهزیستی استان البرز افزایش مهاجرت غیرقانونی اتباع به ویژه اتباع افغانستانی که ناشی از شرایط جنگ و تحولات موجود در این کشور است، تورم و تغییرات اقتصادی ناشی از آنکه منجر به گسترش فقر و مشکلات تأمین معیشت می‌شود، بیکاری و کاهش درآمد متوسط خانواده‌ها، تغییرات اجتماعی از جمله افزایش طلاق و سوءمصرف مواد که باعث سپردن کودکان به افرادی غیر از والدین شده است منجر به عدم وجود والد مؤثر و به‌کارگیری کودکان جهت تأمین معاش می‌گردد را مهم‌ترین عوامل افزایش فعالیت کار در بین کودکان کار برشمرد.
وی در خصوص آمار و اطلاعات مربوط به این اداره کل گفت: آمار و اطلاعات مربوط به سازمان بهزیستی نشان‌دهنده کودکانی است که شناسایی شده‌اند که بستگی به اعتبارات تخصیصی سازمان به مراکز غیردولتی و همچنین ظرفیت این مراکز دارد لذا اتکا به این آمار نشان‌دهنده وجود روند افزایشی یا کاهشی نیست.
وی ادامه داد: استان البرز به دلیل قرار گرفتن در جوار استان تهران و وجود قیمت‌های فزاینده مسکن در تهران تبدیل به مکان اقامت کارگران و مهاجران شاغل در آن استان شده است و بسیاری از کودکان کار در مناطق حاشیه‌ای استان سکونت داشته و در مترو، مناطق زیارتی و سایر گذرگاه‌های شهری البرز و تهران اشتغال به کار دارند.
وظایف دستگاه‌ها و ارگان‌های همکار در آئین‌نامه ساماندهی کودکان کار
مطابق با فصل سوم آئین‌نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان مصوبه هیأت وزیران – وظایف سازمان‌ها و نهادهای همکار در سازمان‌دهی کودکان به شرح ذیل است:
ماده ۶- سازمان‌ها و نهادهای همکار در فرآیند ساماندهی کودکان خیابانی در زمینه‌های تعیین‌شده زیر همکاری خواهند کرد:
۱- نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران:
الف – برقراری امنیت در کلیه مراحل اجرایی (امنیت مراکز و تیم‌های سیار).
ب- اقدامات لازم برای اجرای تبصره (۲) ماده (۲) این آئین‌نامه. (نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظف است در مواردی که سلامت جسمانی و روانی کودک در معرض خطر جدی قرار می‌گیرد در امر جذب سازمان بهزیستی کشور همکاری نماید.)
ج- تعیین تکلیف کودکان خیابانی بزهکار.
۲- وزارت دادگستری:
الف – صدور مجوزها و احکام قضائی لازم در مراحل مختلف ساماندهی.
ب- ارائه مشاوره حقوقی لازم جهت تسهیل ساماندهی کودکانی خیابانی.
۳- شهرداری:
الف – تخصیص و تجهیز فضای فیزیکی مناسب جهت اجرای مراحل ساماندهی به استناد ماده (۶) قانون شهرداری‌ها.
ب- تأمین امکانات مورد نیاز ساماندهی یا اجرای تصمیمات کارگروه اجتماعی استان.
۴-و زارت کار و امور اجتماعی:
الف – ارائه تسهیلات اعتباری اشتغال‌زا به خانواده‌های جویای کار کودکان خیابانی و کودکانی بالای پانزده سال (با اولویت).
ب- آموزش رایگان مهارتهای شغلی به خانواده کودکان خیابانی و کودکان بالای پانزده سال توسط سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای.
۵- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی:
الف – تأمین نیازهای بهداشتی و درمانی کودکان خیابانی و خانواده درجه اول آنان و تأمین پزشک و پرستار مورد نیاز مراکز ساماندهی کودکان خیابانی.
ب- ارائه خدمات بهداشت و درمان در مراکز سطح (۲) و (۳)
۶- سازمان بیمه و خدمات درمانی:
تأمین و صدور بیمه‌نامه خدمات درمانی برای کودک و خانواده درجه اول وی حسب اعلام بهزیستی استان‌ها.
۷- سازمان تأمین اجتماعی:
پوشش درمانی و خدماتی مورد نیاز کودک و خانواده درجه اول وی در مراکز درمان و بیمارستان‌های تابعه بدون دریافت وجه.
۸- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران:
الف- انجام اقدامات فرهنگی و تبلیغی لازم.
ب- تهیه برنامه‌ها و تیزرهای لازم برای آگاه‌سازی اقشار مختلف جامعه
ج- همکاری رسانه‌ای با سازمان‌های مسئول در جهت انجام وظایف محوله به آنان.
۹- جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران:
تأمین خدمات حمایتی و انسان دوستانه جهت کودک و خانواده وی در حد مقدور حسب درخواست بهزیستی استان‌ها.
۱۰-و زارت آموزش و پرورش:
الف – هشدار و آگاه‌سازی اولیای دانش‌آموزان از طریق طرح مسئله توسط انجمن‌های اولیا و مربیان.
ب- شناسایی و راهنمایی دانش‌آموزانی که در معرض آسیب هستند از طریق اولیا و مربیان.
پ- شناسایی و راهنمایی دانش‌آموزانی که در معرض آسیب هستند از طریق مشاور مدرسه با همکاری مددکاران سازمان بهزیستی.
ج- ارائه آموزش‌های لازم و آگاه‌سازی دانش‌آموزان توسط مربیان و معلمان در خصوص خطرات فرار از خانه و گروه‌های آسیب‌رسان و دام‌های اجتماعی.
۱۱- کمیته امداد امام خمینی (ره):
اعمال حمایت‌های لازم از خانواده‌های تحت پوشش حمایتی که دارای کودکان خیابانی بوده‌اند.
موازی‌کاری در حوزه ساماندهی کودکان کار باید پایان یابد
علیرضا عباسی، نماینده مردم کرج، نماینده مردم کرج، فردیس و اشتهارد در مجلس در گفتگو با خبرنگار مهر در این زمینه گفت: پدیده کودکان کار یکی از معضلات اجتماعی دردناک محسوب می‌شود که دارای تبعات بسیاری است، این امر دلیل‌های متعددی دارد از جمله بی‌سرپرستی یا بدسرپرستی این کودکان که باعث شده تا برخی برای کسب منافع مالی اقدام به سوءاستفاده از آنها کنند.
وی با بیان اینکه اکثریت کودکان کار از تحصیل بازمانده‌اند، تصریح کرد: بسیاری از آنها به دلیل نظارت والدین انواع بزهکاری را آموخته و در برخی موارد طعمه قاچاقچیان مواد مخدر شده و به این امر مشغول می‌شوند، همچنین برخی در امر بازیافت زباله مشغول هستند که علاوه بر خطرات برای سلامتی، آنها را در معرض مشکلات روحی و روانی قرار می‌دهد.
عباسی با بیان اینکه یکی از چالش‌ها در این زمینه موازی‌کاری در حوزه ساماندهی کودکان کار است، خاطرنشان کرد: باید برای رفع معضل کودک کار به موازی‌کاری پایان دهیم، چراکه تعدد نهادهای دخیل در این امر باعث می‌شود کارها به کُندی پیش رفته و تصمیم‌گیری‌های واحدی صورت نگیرد که به تبع آن علاوه بر اتلاف بودجه به نتیجه مطلوب نخواهیم رسید.
وی تصریح کرد: در مجلس یازدهم نیز توجه ویژه‌ای در حوزه آسیب‌های اجتماعی داریم اما برای حل ریشه‌ای این معضل باید به سمت رفع موانع به ویژه موازی‌کاری حرکت کنیم تا بتوانیم یک دستگاه را متولی و پاسخگوی این قبیل امور بدانیم.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر